Χτίζοντας το επικοινωνιακό προφίλ του σύγχρονου πολιτικού: 10 σημεία – συνθήματα

Oι προηγούμενες εκατό ημέρες πριν την Κυριακή της κάλπης καθορίζουν το μείγμα επικοινωνιακού εντυπωσιασμού για το κοκτέιλ στρατηγικού σχεδιασμού των αμέσως επόμενων εκατό ημερών από τη Δευτέρα του νικητή. Συνήθως η κατασκευή εκλογικής συμπεριφοράς κορυφώνεται τα τελευταία εικοσιτετράωρα πριν το τέλος της προεκλογικής «μάχης» με την παράσταση νίκης να κρίνεται στο… μαύρο κουτί της αποτελεσματικότερου περιεχομένου λεκτικής, μη λεκτικής και οπτικής επικοινωνίας για την πολυπόθητη «αγοραστική» απόφαση των ανθρώπων να επιλέξουν τον πολιτικό ηγέτη με τον οποίο ταυτίζονται.

Το θέμα είναι πως η σύγχρονη πολιτική θα έπρεπε να εφαρμόζεται με όρους καθαρά πολιτικούς και γνώμονα την χάραξη μιας αποδοτικότερης ζωής των ανθρώπων στις κοινωνίες. Όμως, το κυρίως πιάτο του πολιτικού λόγου καταναλώνεται στο προσωπικό branding, αφήνοντας αρκετά πίσω το στρατηγικό και ρεαλιστικό πλαίσιο που διαμορφώνει την καθημερινότητα μας. Εδώ ακριβώς παρουσιάζεται και αναλύεται το στυλ εθνογραφίας κοινωνικής ανθρωπολογίας και οργανωσιακής συμπεριφοράς που προϊδεάζει την εκλογική ταυτότητα του κάθε ψηφοφόρου.

Με δυο λόγια, αφού υποτίθεται ότι διανύουμε ως χώρα τη δέκατη χρονιά μιας κρίσης, θα περίμενε κανείς να «στείλει» στις πολιτικές θέσεις και στα αντίστοιχα αξιώματα ευθύνης εκείνες τις προσωπικότητες που θα μιλούσαν με τη δύναμη της αλήθειας για την ασυνέχεια και την ασυνέπεια της ψευδοπολιτικής. Θα περίμενε κανείς να δει σύγχρονες και ευφυείς μορφές πολιτικού λόγου με δυναμική πρακτικής τακτικής που επιτέλους θα άλλαζε την κοινωνία – από την πιο μικρή μέχρι την πιο μεγάλη – από τη γειτονιά, τον δήμο, την πόλη, το κράτος, την Ευρώπη, τον κόσμο που διαμορφώνεται από εμάς – και όχι από τον άλλον – για εμάς.

Όμως και πάλι, η περιβόητη αλλαγή είναι μια έννοια με βαριά κληρονομιά και αρκετό χτυποκάρδι γι’ αυτόν που θα την επιδιώξει. Και η επιδίωξη καταφτάνει με κοινωνική ωριμότητα και πολιτικό ήθος και από τις δύο πλευρές συντάσσοντας από κοινού αυτήν την δημιουργική διπλή οντότητα στα κοινά πράγματα – 1) από τον ψηφοφόρο πολίτη, 2) από τον υποψήφιο πολιτικό. Κάτι που δυστυχώς δε συμβαίνει ούτε τώρα, με τόσο μεγάλη κληρονομιά και πλήθος φερέλπιδων πολιτικών που δυστυχώς χαρακτηρίζονται από αβάσταχτη πολιτική ελαφρότητα. Σε μεγάλο βαθμό βέβαια ισχύει και για τους εντολείς προς τους εντολοδόχους της πολιτικής πυγμής.

Έτσι κι αλλιώς, χιλιάδες χρόνια πριν είχε αναφερθεί από τους πρώτους Έλληνες φιλόσοφους: «Η έννοια προϋπάρχει του πράγματος». Με την σύγχρονη αναλογία να μπορεί να «δουλέψει» στις μεταφορές, στις διατυπώσεις και στις επικοινωνιακές στρατηγικές. Άλλωστε, η δουλειά του Συμβούλου Επικοινωνίας δεν είναι να παράγει ρεαλιστική πολιτική. Είναι να οραματίζεται και να φαντάζεται μια αφηγηματική πολιτική για το μετά, δημιουργώντας ενεργητικό κλίμα στο τώρα.

Η ατζέντα του τελειώνει εκεί που αρχίζει η γυμνή αλήθεια της εβδομάδας μετά την Κυριακή της κάλπης, όταν το νέο γραφείο που θα υποδεχτεί τον καινούργιο ένοικο θα έχει closed door policy για λίγες ημέρες και τα φώτα μαζί με τη λάμψη των προηγούμενων ημερών θα φαντάζουν μακρινή αιωνιότητα. Όταν θα χρειαστεί να αρχίσει η πραγματική δουλειά που πάλεψε γι’ αυτήν ο Σύμβουλος Επικοινωνίας, δίνοντας τον καλύτερο επαγγελματικό του εαυτό τους πρηγούμενους μήνες άσχετα με τις ατομικές του πολιτικές πεποιθήσεις.

Η στιγμή της μοναξιάς πίσω από την νέα ιδιότητα και τον νεοσύστατο ρόλο είναι το κομβικό σημείο καμπής που θα ανακαλύψει ο υποψήφιος πως δεν είναι πια υποψήφιος αλλά εκλεγμένος πολιτικός από τη βάση με τη φωνή συνείδησης του λαού. Εκείνη είναι η ώρα της αλήθειας που το αφήγημα, ο μύθος, το πολιτικό marketing και ο μηχανισμός του πολιτικού storytelling δίνουν την πάσα στην προσδοκία για μια αποτελεσματικότερη και ορθότερη διαχείριση αξιών με επάρκεια και σύνεση.

Στη χώρα που γεννήθηκε η δημοκρατία, πόσοι υποψήφιοι πολιτικοί είναι έτοιμοι να χριστούν άξιοι συνεχιστές χωρίς το μαγικό χαλάκι από τους επαγγελματίες Επικοινωνιακού Σχεδιασμού; Μια ερώτηση – παρακαταθήκη για το αύριο της νέας τους δουλειάς που αρκετοί μάλλον δεν έχουν συνειδητοποιήσει ακόμα ότι στο νέο τους γραφείο θα υπάρχει ένα σημείωμα με ημερομηνία λήξης της εργασίας τους αν δεν δεσμευτούν να τηρήσουν το αφήγημα στο οποίο κυριάρχησαν και πρωταγωνίστησαν τελικά.

Σε κάθε περίπτωση όμως, στο δρόμο προς τη… δόξα για έναν νέο υποψήφιο, το σημείο που θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την νέα επαγγελματική του κατοικία είναι η διαίσθηση να αντιλαμβάνεται τι θέλει να ακούσει ο κόσμος. Με μια γρήγορη ανάγνωση, εσείς πως θα κρίνατε τις ακόλουθες φράσεις που ακολουθούν και πιθανόν να αφομοιωθούν ως επίσημα taglines από ορισμένους υποψηφίους επιδιώκοντας να κατασκευάσουν μια νέα πολιτική εποχή αφήνοντας τίτλους τέλους για την παλιότερη;

1. Φαντάσου το αύριο.
2. Ναι, μπορείς. Μαζί!
3. Η αλλαγή είναι εδώ. Μπροστά σου!
4. Τι λες; Φύγαμε!
5. Δεν υπάρχει δεν γίνεται. Γίνεται!
6. Μόνο αλήθειες. Όχι άλλα… αλλά!
7. Το αφήγημα είναι στο χέρι σου. Το γράφουμε παρέα. Έρχεσαι;
8. Μια στιγμή. Μια ζωή. Μια αφορμή. Καιρός για αλλαγή. Καιρός για σένα!
9. Ας γράψουμε ιστορία. Το ΄χεις;
10. Ας πάρουμε την ιστορία, από εκεί που την αφήσαμε. Τι λες;

Ίσως τελικά, μερικοί κατάλληλοι – ή ακατάλληλοι – που θέλουν να κατέβουν στο «επάγγελμα», μπορεί να αρχίζουν να καταλαβαίνουν πως το περιεχόμενο του μηνύματος δεν τους εξασφαλίζει τη διάρκεια μιας πετυχημένης τετραετίας. Απλώς ξεκλειδώνει την κλειδαριά ψυχογραφήματος εμπιστοσύνης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Όμως οι άνθρωποι δεν ξεχνούν και πολύ περισσότερο θυμούνται διαρκώς τι και πως βιώνουν στην προσωπική και επαγγελματική τους ζωή. Μια ζωή που θα ήθελε να κάνει ακόμα καλύτερη ο υποψήφιος πολιτικός ο οποίος τιμήθηκε από το «κοινό-στόχο» του με το… μπούμερανγκ των λόγων του.